Η παραποίηση του χιλιομετρητή στα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα αποτελεί διαχρονικό και ακόμη ενεργό πρόβλημα, που επηρεάζει σημαντικά την αξιοπιστία της αγοράς και την ασφάλεια των καταναλωτών. Παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις, η πρακτική αυτή όχι μόνο δεν έχει εκλείψει, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις έχει γίνει πιο εξελιγμένη και πιο δύσκολα ανιχνεύσιμη.

Ένα φαινόμενο με πραγματικές διαστάσεις

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές μελέτες, περίπου 1 στα 20 μεταχειρισμένα αυτοκίνητα που πωλούνται στην Ε.Ε. έχει παραποιημένα χιλιόμετρα. Σε ορισμένες αγορές της Κεντρικής Ευρώπης, το ποσοστό αυτό αγγίζει ακόμη και το 30 %. Η οικονομική ζημία για τους καταναλωτές υπολογίζεται σε άνω των 5 δισ. ευρώ ετησίως, καθώς τα οχήματα αυτά πωλούνται σε τιμές που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική τους κατάσταση.

Στην Ελλάδα, το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα, όπου ο έλεγχος ιστορικού είναι περιορισμένος. Ένα αυτοκίνητο που εμφανίζεται με 90.000 km μπορεί στην πραγματικότητα να έχει διανύσει πάνω από 200.000, κάτι που συνεπάγεται αυξημένη φθορά σε μηχανικά μέρη και συστήματα ασφαλείας.

Πώς γίνεται η παραποίηση

Στα παλαιότερα οχήματα, η διαδικασία γινόταν μηχανικά, με άμεση επέμβαση στον μηχανισμό του κοντέρ. Σήμερα, η διαδικασία είναι καθαρά ηλεκτρονική. Μέσω της διαγνωστικής θύρας (OBD) και εξειδικευμένου λογισμικού, οι τιμές του χιλιομετρητή μπορούν να τροποποιηθούν σε λίγα λεπτά.

Η παραποίηση μπορεί να επεκταθεί και σε δευτερεύουσες μονάδες, όπως ο εγκέφαλος του ABS ή του κιβωτίου ταχυτήτων, ώστε να φαίνονται όλα τα δεδομένα «ευθυγραμμισμένα». Σε κάποιες περιπτώσεις αλλοιώνονται ακόμη και τα ηλεκτρονικά αρχεία συντήρησης ή τα βιβλία service.

Οι συνέπειες για τον αγοραστή

Η αγορά ενός οχήματος με παραποιημένα χιλιόμετρα ενέχει οικονομικό και τεχνικό ρίσκο.
Ένα αυτοκίνητο που φαίνεται να έχει 100.000 km μπορεί να βρίσκεται στην πραγματικότητα στο διπλάσιο, γεγονός που σημαίνει:

  • αυξημένη πιθανότητα για ακριβές επισκευές (σύστημα ψεκασμού, DPF, δίσκο-πλατό, ρουλεμάν, αντλίες),

  • μειωμένη διάρκεια ζωής εξαρτημάτων,

  • και τελικά χαμηλότερη μεταπωλητική αξία.

Πέρα από το οικονομικό, υπάρχει και η διάσταση της οδικής ασφάλειας. Όταν ένα όχημα δεν έχει συντηρηθεί όπως προβλέπεται ή έχει «πειραγμένο» ιστορικό, ενδέχεται να παρουσιάσει βλάβες που επηρεάζουν κρίσιμα συστήματα.

Ενδείξεις που αξίζει να ελεγχθούν

Η αναγνώριση ενός «πειραγμένου» κοντέρ δεν είναι πάντοτε εύκολη, υπάρχουν όμως σαφείς ενδείξεις που μπορούν να εγείρουν υποψίες:

  • Ασυνέπεια ηλικίας και χιλιομέτρων. Ένα όχημα 8–10 ετών με λιγότερα από 70.000 km χρειάζεται τεκμηρίωση.

  • Φθορά εσωτερικού. Τιμόνι, πεντάλ, λεβιές ταχυτήτων ή καθίσματα που δείχνουν έντονη χρήση δεν συνάδουν με χαμηλό αριθμό χιλιομέτρων.

  • Ασάφεια στο βιβλίο συντήρησης. Ελλιπείς ή ασαφείς εγγραφές, σφραγίδες χωρίς ημερομηνίες και διαφορετικά μελάνια αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια.

  • Απουσία τιμολογίων ή αποδείξεων. Η ύπαρξη παραστατικών από συνεργεία είναι πιο αξιόπιστη από τις απλές σφραγίδες.

  • «Στρογγυλοί» αριθμοί στο κοντέρ. Οι ενδείξεις που τελειώνουν σε πολλά μηδενικά δεν αποτελούν απόδειξη απάτης, αλλά συχνά προκαλούν εύλογη αμφιβολία.

Πώς μπορεί να προστατευθεί ο αγοραστής

Η πρόληψη είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης. Πριν από οποιαδήποτε αγορά:

  1. Ζητήστε πλήρες ιστορικό συντήρησης. Ιδανικά με αποδείξεις και στοιχεία συνεργείου.

  2. Ελέγξτε το όχημα με διαγνωστικό εξοπλισμό. Οι εγκεφαλικές μονάδες (ECU, ABS, BSI κ.ά.) καταγράφουν πραγματικά χιλιόμετρα ανεξάρτητα από το ταμπλό.

  3. Επιθεωρήστε προσεκτικά το εσωτερικό και τον χώρο κινητήρα. Η φυσική φθορά δεν «κρύβεται».

  4. Αναζητήστε το διεθνές ιστορικό. Ιστοσελίδες που παρέχουν δεδομένα από τεχνικούς ελέγχους ή ασφαλιστικές μπορούν να δώσουν πολύτιμες πληροφορίες.

  5. Προτιμήστε οχήματα με διαφανές ιστορικό στην Ελλάδα. Τα ελληνικά ΚΤΕΟ και οι εγγραφές συντήρησης διευκολύνουν την επαλήθευση.

Νομικό πλαίσιο και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες

Η Ε.Ε. έχει ήδη ξεκινήσει τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού μητρώου χιλιομέτρων, όπου θα καταγράφονται αυτόματα οι ενδείξεις από τα ΚΤΕΟ και τα εξουσιοδοτημένα συνεργεία κάθε χώρας. Μέχρι την πλήρη εφαρμογή του, η ευθύνη για τον έλεγχο παραμένει στον καταναλωτή.

Στην Ελλάδα, η παραποίηση του χιλιομετρητή συνιστά ποινικό αδίκημα, ωστόσο η απόδειξη πρόθεσης είναι δύσκολη, ειδικά όταν η παραποίηση έχει γίνει στο εξωτερικό πριν την εισαγωγή του οχήματος.

Συνοψίζοντας

Τα γυρισμένα χιλιόμετρα αποτελούν ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα της αγοράς μεταχειρισμένων αυτοκινήτων. Δεν αφορούν μόνο την οικονομική εξαπάτηση, αλλά και την ασφάλεια στο δρόμο.

Ο υποψήφιος αγοραστής πρέπει να αντιμετωπίζει κάθε ένδειξη με σκεπτικισμό και να επενδύει στον τεχνικό έλεγχο πριν την αγορά. Η σωστή διασταύρωση των δεδομένων, η επιβεβαίωση του ιστορικού συντήρησης και η αξιολόγηση της γενικής κατάστασης είναι τα μόνα αξιόπιστα όπλα απέναντι σε ένα πρόβλημα που εξακολουθεί να κοστίζει δισεκατομμύρια στην ευρωπαϊκή αγορά.